Dalga Enerjisi, denizlerin git gel hareketleri ile oluşan dalgalar sonucunda, makineler yardımı ile kullanılabilir hale gelmesine ve elektrik enerjisi üretmesine denmektedir. Bir Yenilenebilir Enerji kaynağı olarak kabul edilmektedir.
Dünyanın dörtte üçü sular ile kaplıdır. Bundan dolayı denizlerden ve dalgalardan faydalanmamak iyi bir durum olacaktır. Su, dünya yüzeyinde insanların tanıdığı en büyük güçlerden biridir.
Tsunami olsun, sel olsun birçok felakete sebep olup karşı konulamayacak bir güce sahiptirler. Mühendisler ve Bilim İnsanları da suyun “Dalgalarında ki enerjiyi kullanmaya çalışmaktadırlar.
Dünya yüzeyinin neredeyse %75’i suyla kaplı olmasına rağmen, kullanılamayan büyük miktarda dalga enerjisi mevcuttur. Onun için gelin birlikte aklımızdaki; Dalga Enerjisi Nedir? Nerelerde Bulunur? Nasıl Kullanılır ve Türkiye’deki Dalga Enerjisi durumunu inceleyelim.
Dalga Enerjisi Nedir?
Dalga enerjisi, rüzgarların dalgalar üzerinde oluşturduğu hareketli salınımdan yararlanarak oluşan bir yenilenebilir enerji türüdür. Hidroelektrik enerjisinden farklı olarak bu enerji türü, deniz ve okyanuslardaki dalga hareketi ve akıntılardaki gücü kullanarak enerji üretmektedir.
Neden Dalga Enerjisi Kullanılmalıdır?
Okyanuslar yeryüzü yüzeyinin neredeyse % 75’ini kaplar. Bu da Dalga Enerjisinin çok büyük bir potansiyele sahip olduğu anlamına gelir. Yani tükenmeyecek, ıssız bir kaynaktır.
Dalga enerjisi, çevreyi en az etkilediği için ve her elektrik üretim tesisinin sahip olduğu çevre kirliliği sorununu ortadan kaldırır. Verimi ve işletme maliyeti açısından da büyük bir fayda sağlamaktadır. Diğer iki rakibi olan RES’e ve GES’e göre de bazı konularda öndedir.
Dalga Enerjisi Teknolojileri Nelerdir?
Günümüzde geliştirilen ve test edilen dalga enerjisi cihazları çok çeşitlidir. Dalgadan enerjiyi yakalamak için çeşitli teknolojiler yapılmaktadır.
Dalga teknolojileri kıyıda, denizde ve uzak deniz bölgelerinde kurulacak şekilde tasarlanmıştır. Bu teknolojiler suyun yüzeyine veya suyun yüzeyine yakın yerlerde kurulmaktadır. Bu nedenle teknik konseptleri ve tasarımlarında büyük farklılıklar görülmektedir.
Örneğin, suya dizilim yönleri bakımından ve dalgalarla enerjiyi dönüştürdükleri düzen bakımından farklılık gösterebilirler.
Dalga enerjisinin üretim makineleri hala gelişmelere devam etmektedir. Sahilden uzak olarak (suyun yüzeylerine göre) kurulum için dört temel uygulama çeşidi vardır;
- Nokta Soğurucular
- Azaltıcılar
- Salınımlı Su Kolonu
- Yüksekten Bırakılan Dalga
- Sonlandırıcılar
Nokta Soğurucular
Dalga hareketi nedeniyle birbirine göre hareket eden, kayan bir yapıdadır. (Örneğin, sabit bir silindirin içinde kayan bir şamandıra gibi).
Nokta Soğurucusu genellikle yüzen Oşinografik Şamandıralara benzemektedir. Onlar, enerji dönüşüm için tek bir noktada dalganın yükselişini ve düşüşünü kullanırlar. Geçen dalgaların neden olduğu aşağı yukarı salınım hareketi, elektromekanik ve hidrolik enerji dönüştürücüleri güç üretmek için kullanır.
Azaltıcılar
Dalgaların yönüne paralel olarak yönelmiş, uzun ve çok parçalı yüzer yapılardır. Makine boyunca dalgaların yükseklik farkı, parçaların birleştiği noktalardan bükülmeye neden olur. Bu bükülme hidrolik pompalara veya diğer çeviricilere bağlıdır.
Yüksekten Bırakılan Dalga
Dalga hareketinin bir rezervuarı çevreleyen, su seviyesinden daha yüksek bir seviyeye doldurmasına izin veren uzun ve geniş yapılardır. Rezervuardaki su ile yüzeydeki su arasındaki basınç farkı, sıvıyı bir jeneratöre bağlı alçak başlıklı bir türbinden geçmeye zorlar. Burada elektrik, geleneksel hidroelektrik güce benzer şekilde üretilir. Cihazlar karada veya açık denizde yüzer olabilir.
Sonlandırıcılar
Dalganın dik olarak geldiği ve yansıdığı sistemlerdir. Bu yapılar ve sistemler genellikle deniz kıyısında ya da kıyı kesimlerde bulunmaktadır. Bununla birlikte bu sistemlerin, offshore uygulamaların yapılabilmesi içinde yüzer versiyonları da tasarlanmıştır.
Çalışma sistemi olarak, salınımlı ve dalgalı su sütunu, sistemin ve su seviyesinin altındaki bir odadan içeri girer. Suyun içeri girmesi ile birlikte içeride bulunan hava üst tarafa doğru sıkışıp türbine güç uygulamaktadır. Türbine uygulanan güç ile birlikte kanatlar döner ve elektrik enerjisi oluşturmaya başlarlar.
Dalga Enerjisinin Avantajları
- Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır
- Çevre dostudur
- Bol ve her yerde yaygın olarak bulunabilir
- Çeşitli yollar ile elde edilebilir
- Üretilebilecek miktarın tahmin edilebilir olması
- Dış kaynaklara bağımlılığı azaltır
- Arazıye zarar vermez
- Güvenilir bir kaynaktır
- Çok büyük miktarlarda enerji üretilebilir
Dalga Enerjisinin Dezavantajları
- Sadece belirli konumlarda kullanılabilir
- Deniz ekosistemine bölgesel etkiler verebilir
- Ticari ve özel gemilerin gidiş yollarına rahatsızlık verebilir
- Bazı bölgelerdeki dengesiz dalga büyüklükleri
- Sert havalarda performansının etkisinin azalması
- Gürültülü ve görsel kirlilik oluşturması
- Üretim maliyetlerinin yüksek olması
Daha detaylı bir içerik için Dalga Enerjisinin Avantajları ve Dezavantajları içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Dünya’da Dalga Enerjisi Kullanan Bazı Ülkeler;
- Orkney Dalga Enerjisi İstasyonu – 2,4 MW – İngiltere,
- Agucadoura Dalga Tarlası – 2,25 MW – Portekiz,
- Islay Limpet – 500 kW – İngiltere,
- Mutriku Breakwater Dalga Tarlası – 300 kW – İspanya,
- Azura Dalga Enerji İstasyonu – 200 kW – ABD,
- SDE Deniz Dalgası Güç İstasyonu – 40 kW – İsrail,
- Fred. Olsen Ltd. Şişme Kurtarıcı – 30 kW – ABD
- SINN Güç dalgası enerji çevirici – 20 kW – Yunanistan
Dalga gücü büyük bir potansiyele sahiptir, ancak hala dalgalar ile çalışmak için bazı sıkıntılar mevcut. Okyanusun her zaman hareket etmesi, (özellikle kıyı bölgelerinin yakınında) dalgaların tutarlı olmasına rağmen değişkendir. Hava şartları ve mevsim şartları dalga boyunu etkiler.
Dalga enerjisini etkin bir şekilde kullanmak için bir başka zorluk, sert okyanus koşullarında hayatta kalabilecek cihazlar inşa etmektir. Sıcaklık, tuzluluk ve fırtına hasarı büyük sorunlar yaratabilir. Ancak asıl sorun, bu zor koşullara dayanabilecek cihazlar için her ekleme, onları daha az ekonomik hale getirmektedir.
Bazı Şirketler, dalga enerjisini kullanmanın zorluklarına rağmen, halen dünya çapında dalga enerji çiftlikleri kurmayı planlıyor. Aynı Güneş ve Rüzgar Enerjisi gibi; tamamen yeşil, tamamen temiz ve tamamen sürdürülebilir. Buradaki zorluk, etkin şekilde nasıl yapılacağını bulmaktır. Bir Düşünün ve siz bu düşünce kalabalığına bir yol gösterici olun. Güzel olmaz mı…
Kaynakça
